jueves, 18 de octubre de 2012


ADIVINANZAS EN QUECHUA

  • Imas imas kanman: rintaj, jamuntaj, kikillanpipuni.
  • (Punku)
  •  
  • Imas imas kanman: uj yoqallitu yaykuyman yaykuyman, chaypitaj chunpita phaskakunman.
  • (Kinwa).
  •  
  • Imas imas kanman: jawan qara, ukhun aycha, aswan ukhun tullu, aswan aswan ukhunpitaj sullu.
  • (Durazno)
  •  
  • Imas imas kanman: uj mula q’episituyoj, mayituman jurayk’unman, mana imitayojtaj llojsimunman.
  • (Wishlla)
  •  
  • Sispaykamuway, sispakamusqayki, joq’ocharispataj apaykusqayki.
  • (Aguja)
  •  
  • P’unchay aycha ch’ipa, tutan ch’usaj ch’ipa.
  • (Juk’uta)
  •  
  • Chojru petakita mana punkuyoj.
  • (Maní)
  •  
  • Pata ananaw, ukhun malalaw
  • (o: patan ananaw, ukhuntaj chhika millay).
  • (Ukhun kayninchej, conciencia)
  •  
  • Yaykun, yaykun, maymanpis yaykullanpuni.
  • (Suti)
  •  
  • Phuyu mana llanthuyoj.
  • (Supi)
  •  
  • Uj yana watasqetapi, ch’iya junt’ita.
  • (Higo)
  •  
  • Imas imas kanman: uj jusk’upi ashka runa maqanakupi tinkuykusankuman.
  • (Jank’a)
  •  
  • Imas imas kanman: uj ukhu qhoyapi q’atun q’atun nisanman.
  • (Juk’ucha)
  •  
  • Chanchan chakisitu, chonchon q’episitu.
  • (Oveja)
  •  
  • Uj panoqa mana p’itiyoj
  • (variante: uj lasu mana p’itiyoj).
  • (Yan)
  •  
  • Imas imas kanman: uj runa mikhunman, astawan tulluyanman.
  • (K’utuna)
  •  
  • Wasanta llunk’ojtinku kusikunman.
  • (Mathi)
  •  
  • Imas imas kanman: jaqay patamanta “Don Juan, Don Juan” nispa wajyaykamunman.
  • (Campana)
  •  
  • Ch’uñu phuti senqa, mana rikuspalla rejsej.
  • (Alqo)
  •  
  • Imas imas kanman: uj awelita thanta q’episita soqo chakisitulla purikunman.
  • (Oveja)
  •  
  • Iskay lampasniyoj, tawa estakasniyoj, uj ichhu pichanayoj, uj rakhu k’aspiyoj ima.
  • (Burru)
  •  
  • Imas imas kanman: uj ukhu qhoyapi, q’atoj q’atoj nisanman.
  • (Juk’ucha)
  •  
  • Kaypiña jaqaypiña orqoj puntanpiña.
  • (Piña)
  •  
  • Patan waka qara, ukhun millma phichu, aswan ukhunpi waka lurun.
  • (Paqay)
  •  
  • Imas imas kanman: uj jusk’itumanta, uj jusk’itunman, yana waska aysakusanman.
  • (Chhaka)
  •  
  • Imas imas kanman: uj pala puntapi k’ispiñu qhanqeta kanman.
  • (Tunas)
  •  
  • Imas imas kanman: riwaj rillanmantaj, jamuwaj jamuwanmantaj.
  • (Punku)
  •  
  • Rispa jamuspa ch’uspata saqen.
  • (Arado)
  •  
  • Lasu oqhariy, lasu choqay, uj suysuna muyitujina.
  • (Pujyu)
  •  
  • Wasi ukhuman yaykunman, mana punkuta wajyaspalla.
  • (Radio)
  •  
  • Uj ichhu qhatapi payla wijch’usqa.
  • (Ninri)

jueves, 23 de agosto de 2012

YACHACHIQNIY (poesia)


YACHACHIQNIY
 (poesia)



Qam yachachiq kanki
Sapa p'unchay yachachinki
Chayrayku mañayku
Sumaq kawsanaykita



Manapuni qunqasaykuchu
Tukuy kawsaykupi
Qanta yuyariapa
Ñampi purisquyku




PACHI